Ας βάλουμε τα πράγματα κάτω: ο νόμος (για τον περιορισμό) των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, η μεταρρύθμιση της Γερουσίας, οι παρεμβάσεις στην ΡΑΙ (ιταλική τηλεόραση), το άρθρο 18 (του καθεστώτος του εργαζομένου) που ακυρώνεται από το Jobs Act (πόσο άσχημη έκφραση, Jobs Act!): τόσα πράγματα που αν είχαν συμβεί πριν 15 χρόνια υπό την βασιλεία του Αφέντη του Αρκόρε (το Αρκόρε είναι η βίλα «μπούγκα-μπούγκα» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι) θα είχαν - και όντως είχαν- γεμίσει τους δρόμους με διαδηλωτές αλλά και τις σελίδες των εφημερίδων.

Αλλά, τώρα, τι συνέβη, τι μας συνέβη ώστε να πλακώσει μια τόσο τρομακτική σιωπή; Ώστε να υπάρξει αυτή η παράδοξη αποκοίμιση, αυτή η γενική αναισθησία; Θυμάστε αυτόν τον παλιό μύθο του «Μαγεμένου Αυλού»; Ένας παίκτης αυλού μαγεύει τα ποντίκια της πόλης και τα οδηγεί στο ποτάμι όπου πνίγονται, απελευθερώνοντας έτσι την πόλη. Αλλά, καθώς οι κάτοικοι… δεν κρατάν τον λόγο τους και δεν τον πληρώνουν, αυτός εκδικείται και με τον αυλό του μαγεύει τα παιδιά της πόλης, αυτήν την φορά, και τα παίρνει μαζί του. Ορίστε, το ίδιο συνέβη με τους δημοσιογράφους που θα έπρεπε να είναι οι πρώτοι να συνειδητοποιούν τη σημασία της πληροφορίας: έτσι που παίζανε αυλό, αποκοίμισαν πολύ κόσμο!

Αλλά, δεν είναι μόνο το πρόβλημα του έντυπου Τύπου. Έχουμε σήμερα μια τάξη πνευματικών ανθρώπων που έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχάσει πώς χρησιμοποιείται το τύμπανο, ένα εξαιρετικό όργανο για να ξυπνήσει κανείς τα ζαλισμένα παιδιά. Οι περισσότεροι σιωπούν, δεν έχουν πια αξιοπρέπεια και, συνεπώς, δεν αγανακτούν. Αυτό ξεπερνά κατά πολύ την προδοσία του κλήρου! Όλοι σκέφτονται το ίδιο: μα γιατί λοιπόν να εκτεθώ εγώ; Μπορεί μια μέρα να χρειαστώ κάτι, μια εύνοια, ένα χέρι βοήθειας από αυτόν στον οποίο κριτικάρω. Όλα παίζονται βάσει του φόβου του εκβιασμού, της δυνατότητας αποκόμισης οφέλους. Αυτοί που διαμορφώνουν την ενημέρωση και την γνώμη το έχουν καταλάβει: πρέπει να μένεις στο παιχνίδι.

Αν αρχίζεις να ασκείς κριτική ή έστω παρατηρήσεις ή ενοχλητικές σκέψεις, εξοβελίζεσαι, απλά και ξεκάθαρα. Τώρα πια, έτσι γίνεται: βάζουν στη σειρά τα ονόματα εκείνων που «συμπεριφέρθηκαν άσχημα». Εκείνοι των οποίων το κεφάλι τους ξεπερνά τη γραμμή, πετιούνται έξω. Και με τη λέξη «έξω» εννοώ ότι τους βγάζουν τελείως εκτός παιχνιδιού. Οι συνέπειες αυτής της σκέψης, που δεν είναι μονόδρομος αλλά υποταγμένη, συντηρητική και οπορτουνιστική, είναι τρομακτικές: τα αντισώματα εξαφανίζονται σιγά-σιγά. Αυτό δημιουργεί , εν δυνάμει, μια κοινωνία κενών σφουγγοκωλάριων. Αρκεί να δεις  τους βουλευτές που εξηγούν τις κολοτούμπες τους χρησιμοποιώντας την παλιά καλή δικαιολογία «έχω οικογένεια, εγώ», ένα ρεφραίν  που ακούγονταν τόσο συχνά την εποχή του φασισμού. Βλέπω καθαρά σήμερα ότι η ελευθερία έκφρασης είναι περικυκλωμένη κι ότι εκείνοι που έχουν το θάρρος να εκφραστούν βρίσκονται στο περιθώριο.

Ανέκαθεν η εξουσία ήθελε να κάνει να σιωπήσουν οι διαφωνούσες φωνές: αλλά σε ένα υγιές σύστημα, συνήθως, βρίσκει ένα όριο σε αυτούς που της αντιτίθενται. Οι πνευματικοί άνθρωποι, κάποτε οδηγούσαν την κοινή γνώμη. Αλλά, σήμερα, ποιος τολμά να σηκώσει κεφάλι;

Φωτογραφίες: Ο Ματέο Ρέντσι στο Καρναβάλι του Βιαρέτζιο 2015